نقش سولفات مس در کشاورزی
سولفات مس ریز مغذی کشاورزی، کات کبود یا سولفات مس به رنگ آبی و بدون بو که دارای کاربردهای مختلفی در زمینه‌های کشاورزی، صنعتی، شیمی و طبی دارد. برای تهیه سولفات مس می‌توان از مس و اسید سولفوریک استفاده کرد. با این وجود مس از لحاظ تجاری به صورت ورقه‌های بزرگ و به عنوان یک منبع اقتصادی در کشور ایران در دسترس است .
سولفات مس در کشاورزی به مقدار زیادی مصرف میشود که برخی از این موارد در ذیل ارائه میشود.
سولفات مس پنج آبه به طور متداول به عنوان قارچ کش برای کنترل بیماریهای باکتریایی و بیماریهای قارچی محصولات، میوه‌ها و سبزی‌ها مانند زنگ گیاه، لکه برداشتن برگها، آفت‌ها وزخم پوست سیب استفاده میشود. سولفات مس در تشکیل کلروفیل و پدیده فتوسنتز دخالت دارد.
سولفات مس همچنین باعث تحریک در تشکیل ویتامین A میشود. نقش متابولیکی مس در چندین سیستم آنزیمی مشخص شده است و همچنین نقش مهمی در بیوسنتز و فعالیت اتیلن به عنوان هورمون رسیدگی میوه‌ها داراست. فرم قابل جذب مس در خاک کاتیون دو ظرفیتی Cu+۲ می‌باشد. فرایند جذب مخصوص قابلیت دسترسی مس را تحت تأثیر قرار می‌دهد، این فلز در اسیدیته بالا به سختی جذب میشود از اینرو استفاده از ترکیبات سولفاته در حل این مشکل مؤثر است.
برای رفع کمبود مس (Cu) می‌توان یا کودهای حاوی آن را یا سولفات مس محلول در آب را به خاک اضافه یا محلول پاشی نمود. کاربرد سولفات مس در حد ۶۰۰ تا ۱۲۰۰ گرم در ۱۰۰۰ لیتر آب در اوایل بهار نیز موفقیت آمیز می‌باشد. در غلظت زیاد، مس نیز باعث مسموم شدن گیاه شده، میوه‌ها حالت ترک خورده و سیاه رنگ پیدا می‌کنند و در روی برگها نیز نقاط نکروزه قهوه‌ای رنگ و ریزی مشاهده میشود.
کاربرد مس سولفات به عنوان ضد قارچ تنها در کشاورزی نیست ,بلکه هم چنین به عنوان یک گند زدا وضدعفونی کننده بر علیه عفونت های قارچی در انسان و دامپزشکی نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مس سولفات در تهیه سبز پاریس برای کشتن پشه لارو که عامل مالاریا است به کار می رود.
برای جلوگیری از رشد جلبک ها مخصوصا در استخرهای شنا ومخازن آب به کار می رود. مس سولفات به ریشه کن کردن نرم تنان در اسکله ها که باعث ایجاد انگل های کرم های پهن در انسان می شود کمک می کند.
علاوه بر کاربرد های فوق مس سولفات، این همچنین در تهیه‌ی چوب های نگهدارنده برای محافظت تیرها از کرم زدگی ویا پوسیدگی چوب استفاده می شود. همچنین به عنوان دندانه در رنگرزی و به عنوان یک واکنشگر در فرایند دباغی مورد استفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این رشد دادن بلورهای مس سولفات یکی از پروژه های زیبای علمی متداول برای دانش آموزان راهنمایی ودبیرستان است.
مخلوط مس سولفات و آمونیم کربنات به عنوان ترکیب خرمایی برای استرون سازی خاک و یا در پرورش گل برای جلوگیری از پزمرده شدن گیاهان جوان استفاده می شود.
برای تولید مخلوط بورد و همراه با کود که برای کارکرد برگ ها و معالجه دانه ها و برای معالجه بیماریهای قارچی بر روی انگورها، هندوانه‌ها ومیوه‌های هسته دار استفاده میشود. مس سولفات پنج آبه به عنوان ضد نرم تن برای دفع کردن و کشتن حلزون ها ونرم تنان استفاده میشود. به عنوان ضد جلبک برای جلوگیری از رشد جلبک ها استفاده میشود.
